Alkol, Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelerin Etkisi Altında Araç Sürmesi Nedeniyle El Konulan Sürücü Belgesinin İadesi İçin Trafik Cezalarının Tamamının Ödenmesini Öngören Kuralın Anayasa’ya Aykırı Olmadığı
Anayasa Mahkemesi; 12/11/2020 tarihinde E.2020/64 numaralı dosyada, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48. maddesinin on üçüncü fıkrasında yer alan “…ilgili kişi hakkında trafik kurallarına aykırılık dolayısıyla bu Kanun hükümlerine göre verilmiş olan idari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması;…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın reddine karar vermiştir.
İtiraz Konusu Kural
İtiraz konusu kuralda Karayolları Trafik Kanunu 48. maddesi uyarınca geri alınan sürücü belgesinin iade edilebilmesi için anılan Kanun hükümlerine göre verilmiş olan idari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması şartı öngörülmektedir.
İtiraz Gerekçesi
İtiraz konusu kural uyarınca, sürücü belgesinin geri alınabilmesi için idari para cezalarının tamamının ödenmesini öngören sınırlamanın ölçülü olmadığı belirtilerek kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Mahkemenin Değerlendirmesi
Kural, Anayasa’nın 13. ve 20. maddeleri yönünden incelenmiştir.
İtiraz konusu kural, sürücü belgesinin geri alınabilmesi için idari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması koşulunu öngörmektedir. Bu suretle kural bireylerin özel hayatlarının bir parçası hâline gelen araç kullanabilme imkânının yeniden elde edilmesini zorlaştırdığından özel hayata saygı gösterilmesini isteme hakkını sınırlamaktadır.
Kuralda idari para cezası gerektiren eylemin faili, uyuşturucu veya uyarıcı madde veya alkol almış olan sürücülerdir. Trafik güvenliğinin sağlanması için Kanun’da bazı zorunluluklar ve yasaklar belirlenmiştir. Bu düzenlenmelerin amacı trafik düzeninin ve güveliğinin temin edilmesidir. Bu çerçevede kural anayasal açıdan meşru bir sınırlama amacına sahiptir.
Kanun hükümleri uyarınca verilmiş idari para cezalarının tamamının tahsil edilme anına kadar geçerli olduğu gözetildiğinde, itiraz konusu kural demokratik toplumda zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılamaktadır. Kural, trafik düzeni ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik amaçlar bakımından elverişli ve gereklidir.
Öte yandan kural; alkol, uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi altında araç kullanılması nedeniyle sürücü belgeleri geri alınmış olan kişilerin bu belgelerinin iadesi imkânını tamamen ortadan kaldırmamakta veya aşırı zorlaştırmamaktadır. Bu nedenle kuralın orantısız bir sınırlamaya neden olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın reddine karar vermiştir.
